Bangladeş’te tekstil işçileri ayaklandı

Güney Asya ülkesi Bangladeş’te hazır giyim işçileri, ihracat gelirinin büyük kısmının tekstilden elde edilmesine rağmen kendilerine düşük ücret dayatılmasına karşı sokakta. Öte yandan, ülkede seçimler öncesinde muhalefet üzerindeki baskı da artıyor.

55 milyar dolarlık yıllık ihracat gelirinin yaklaşık yüzde 85’ini tekstilden elde eden Güney Asya ülkesi Bangladeş’te, maaşlarına zam talep eden on binlerce tekstil işçisi ayaklandı. Çoğunluğunu kadınların oluşturduğu tekstil işçilerinin farklı kentlerdeki eylemleri hafta başından beri devam ederken, dün polisle çatışma çıktı. Öte yandan, ocak ayındaki seçimler öncesinde Başbakan Şeyh Hasina Vecid’in istifa etmesi talebiyle geçen hafta yapılan büyük protesto sonrasında da yaklaşık 8 bin muhalifin gözaltına alındığı açıklandı.

HAFTA İÇİNDE 300 FABRİKADA ÜRETİM DURDU

Bangladeş’teki tekstil işçileri, maaşlarının üç katına çıkarılması için hafta başında eylem başlatmış, yaklaşık 300 fabrikada üretim durmuştu. İşçiler ile polis arasındaki çatışma ise dün bu fabrikalardan bazılarının protestoya rağmen üretime yeniden başlaması ile çıktı.

ÇOĞU KADIN OLAN İŞÇİLER MAAŞLARININ ÜÇ KATINA ÇIKARILMASINI İSTİYOR

Bangladeş’teki 3 bin 500 tekstil fabrikası, Levi’s, Zara ve H&M gibi dünyanın en çok satış yapan markalarının tedarikçileri arasında yer alıyor. Tekstil, ülkenin ihracat gelirinin de en önemli kalemi. Ancak çoğunluğunu kadınların oluşturduğu 4 milyon tekstil işçisinin aylık asgari ücreri, 8 bin 300 taka (75 dolar) civarında. Sendikalı işçiler ise aylık asgari ücretin 23 bin takaya (209 dolar) yükseltilmesini talep ediyordu.

23 bin takalık asgari ücret, Asya Taban Ücret İttifakı tarafından gıda, barınma, sağlık, ulaşım, eğitim ve diğer temel ihtiyaçları dikkate alarak hesaplandı. İttifak, talep edilen artışın ülkedeki ekonomik koşullar karşısında yine de yeterli olmadığı şerhini de düştü.

SADECE YÜZDE 25 ORANINDA ZAM TEKLİF EDİLDİ

Ancak fabrika sahiplerini temsil eden Bangladeş Giyim İmalatçıları ve İhracatçıları Derneği (BGMEA), aylık asgari ücrete sadece yüzde 25 oranında zam yapılarak talep edilen 208 dolar yerine 90 dolara çıkarılmasını önerince işçiler greve gitti.

‘EN BÜYÜK MARKALARIN ÜRETİMİ DURDU’

Bangladeş Giyim ve Endüstriyel İşçiler Federasyonu’nun Başkanı Kalpona Akter, cuma günü AFP’ye yaptığı açıklamada bir haftadır devam eden eylemlerin dünyanın en büyük markalarından bazılarının fabrikalarında üretimi durdurduğunu söylemişti. Bu markalar arasında Gap, Walmart, H&M, Zara, Inditex, Bestseller, Levi’s, Marks and Spencer, Primark ve Aldi’nin yer aldığını belirten Akter, “Markalar ve perakendeciler sadece sorunsuz nakliyat ve kârla ilgileniyor. Tedarik zincirinin en altındaki işçilerin iyiliği veya işçilerin birçoğunun yarı aç olması umurlarında değil” demişti. Akter, “Markaların Bangladeş’teki üreticilere işçilerin talep ettiği ücreti ödenmesi için baskı yapmasını umuyoruz” demişti.

AFP ajansı ise dün, başkent Dhaka’nın batısındaki sanayi kenti Ashulia’da bazı işçilerin fabrikaya dönme kararı nedeniyle çatışma çıktığını yazdı. Haberde işe dönmeyi reddedip eylemi sürdürmek isteyenlerle greve son verme kararı alan işçiler arasında gerilim çıktığı ve polisin gözyaşartıcı gaz kullandığı belirtildi. Dhaka’nın kuzeyindeki Gazipur’da da birçok işçinin geri döndüğü belirtildi.

‘YAKLAŞIK 8 BİN MUHALİF GÖZALTINDA’

Tekstil işçilerinin eylemi, Bangladeş’te muhalefet partilerinin ocak ayındaki seçimler öncesinde Başbakan’ın Hasina’nın istifası talebiyle düzenlediği eylemlerle eş zamanlı gerçekleşti.

Ülkenin en çok okunan gazetesi Prothom Alo, geçen cumartesi günü ana muhalefetteki Bangladeş Milliyetçi Partisi’nin (BNP) öncülüğünde düzenlenen büyük protestonun ardından yaklaşık 8 bin muhalifin gözaltına alındığını duyurdu. Gazete, Dhaka’da geçen cumartesi günü düzenlenen ve yaklaşık 100 bin kişinin katıldığı eylemin ardından, aralarında yüzlerce BNP yetkilisinin ve 162 liderinin bulunduğu en az 7 bin 835 kişinin gözaltına alındığını yazdı.

BNP ve diğer muhalefet partileri, 15 yıldır iktidarda olan Hasina’yı giderek otoriterleşmekle suçluyor. Ülkede son aylarda Hasina’ya karşı sık sık düzenlenen kitlesel eylemlerde, başbakanın ocaktaki seçimlerden önce istifa etmesi ve oylamanın tarafsız bir hükümetin gözetiminde yapılması talep ediliyor.

(artı gerçek)