Julide Kural’la Rosa

Haber-Yorum: Süleyman Kuş (İsviçre)

İHDD ve İHD Temsilciliğinin organizasyonuyla 21 Ekim 2023`te, İsviçre`nin Bern kentindeki bir lisenin tiyatro salonunda, “Ben Rosa Luxemburg” adlı oyunu 300 civarında bir seyirci topluluğuyla birlikte izledim. Antik Yunan tiyatro yapılarından esinlenilerek yapılmış, iki çeyrek çember halinde yükselen izleyici yerleri ve onun merkezinde yer alan küçük şirin bir sahne.

Sahnede şehir adları yazılı bavullar ve gerektiğinde devreye giren bir sinevizyon perdesi, bir mikrofon, bir sandalye, bir plak-çalar; yani oldukça mütevazi bir dekor. Buna karşılık, oldukça uzun bir metnin hemen her satırının hakkını veren; kıpır kıpır olanı, neşeli, üzgün, aşık olanı, mücadele etmekten asla vazgeçmeyeni yeniden canlandıran, sahnede basmadık yer bırakmayan bir Jülide Kural… Oyun boyunca, tarihi-devrimci bir kişilik olan Rosa Lüxemburg’un çocukluğundan, ilk gençliğinden, okuma ve araştırma tutkusundan, sevda ve kavgasından kesitler sundu Kural.

Liebknecht, Lenin, Clara Zetkin gibi çağdaşı devrimci yoldaşlarını selamlarken de içten ve değerbilirdi.

Sinevizyon, bazen kara tren imgesiyle bir yolculuğu, bazen bir yürüyüş ya da mitingi göstermede devreye girdi. Çocuksu, militan, aşık, araştıran Rosa hallerini izledik o küçük sahnede. Yaptığı hemen hemen her konuşmadan, eylemden sonra içeri atılan ama çıkınca kaldığı yerden ısrarla, dirençle devam eden bir Rosa gördük; oyunun finalindeyse kızıl bayrağıyla! Aslında oyun boyunca bu ilke hep yankılandı: Haklı olan biziz; bizden tek bir ses, tek bir nefes kalsa bile asla vazgeçme! Yenildiğinde değil, vazgeçtiğinde yok olursun.

Oyunun bitimiyle, adlarını Rosa’nın solmaz anısından alan üç kız çocuğu değerli oyuncuya çiçekler sundu.

Oyundan hemen sonra Jülide Kural’ın çevresi bir sevgi çemberiyle doldu. Ayaküstü sohbete devrim-direniş gazileri de katıldı. Birçok sağlık sorunlarıyla boğuşmalarına rağmen, gazilerin genel gidişat karşısındaki o canım üzüntüleri çok anlamlıydı. Karşılıklı paylaşımlar, bazen gözlerde yaşlarla bazen tatlı kahkahalarla süslendi.

Kitlelerden koparılan devrimci—insancıl tiyatro sanatının gücü ve etkinliği bir kez daha ortaya çıkmış oldu.

Müziği, sanatı, tiyatroyu “eğlencelik ajitatif araç” olarak gören, onu küçümseyen bazı “ağır abi”lere selam olsun.

31 Ekim 2023, Süleyman Kuş