Yurt dışında başlayan seçim heyecanı

İki önce 27 Nisan 2023 tarihinde birçok Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Almanya/Stuttgart şehrinde de başladı. Stuttgart – Zuffenhausen beldesindeki Lorenzstrasse 11 numaradaki binada yapılan seçim için seçmenler dışarda kuyruk oluşturmasa da hazırlanan 14 seçim sandığı iş günü olmasına rağmen oldukça yoğun

Gül Güzel (Stuttgart)

Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem parlamento seçimleri yurtdışında 27 Nisan 2023 tarihinde birçok Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Almanya/Stuttgart şehrinde de başladı. Stuttgart – Zuffenhausen beldesindeki Lorenzstrasse 11 numaradaki binada yapılan seçim için seçmenler dışarda kuyruk oluşturmasa da hazırlanan 14 seçim sandığı iş günü olmasına rağmen oldukça yoğun.

Seçimin ilk iki gününde yaptığımız gözlemler, mevcut sistemin destekleyicileri, çalışanı, seçmeninin de sessiz çoğunluğu kendini hissettiriyor. Güney Almanya olarak seçim merkezinin yalnız Stuttgart şehrinde olmasından kaynaklı bütün güney Almanya şehirlerinin plakalı arabaları da yakın sokak ve parkları dolduruyor…

Seçmenlerin çoğunluğunu başörtülü kadınlar ve yine yaşlı kadın ve erkekler oluşturuyor. Çoğunun okuma-yazması olmadığını da seçim sandığında oyunu kime, hangi partiye nasıl vereceğini soranlardan gözlemledik. Bu durumda olan bir seçmene nasıl oy kullanacağına dair seçim kuralları maddesini okuyan sandık başkanı, seçmen kadına perde arkasında oyunu kullanması için eşlik etti. Bu durum belki bizim gözlemci, gazeteci olarak orada bulunmamızı söylediğimizden kaynaklı olabilir ihtimalini gözönünde bulundurarak, yine de çalışmalarına bu şekilde devam etmelerini ve başarı dileklerimizi dile getirdik.

Müşahitler hergün sabah saat 08-21.30 arası görev yapıyorlar. 14 kişilik gruplar halinde çalışan her partinin görevlileri arasında herhangi bir zıtlaşma veya benzeri bir durum olmadığını her sorduğumuz müşahit onayladı. Oy kullanılan her sandığa sırayla 2 seçmen alınıyor. Seçmenin kimliği bilgisayarda kaydedilip, oy kullanıp, kullanamayacağı tespit edildikten sonra bir diğer görevli seçmeni seçmen listesine kaydediyor. Bu işlemden sonra seçmene iki seçim kartı veriliyor. Perde arkasında Cumhurbaşkanı ve oyunu vermek istediği partiye mühür vurduktan sonra katlayıp, zarfın içine yerleştirerek seçim kutusuna atıyor. Müşahitlerin verdiği bilgiye göre günde her sandıkta 300 civarında yani 14×300 = 420 kişi 27 ve yine 28 Nisan günlerinde oy kullanmış oluyor. Ancak haftasonu bu sayının çok daha yüksek düzeye varacağı da malum.

Her seçmen, her sandığa gitmiyor

Seçim ortamında bulunduğumuz süre zarfında hiçbir çekişme ve tartışmanın yaşanmaması yanında, bazı seçim bürolarının boş olup, gelen seçmenleri içeriye çağırmalarına rağmen seçmen,’’yok yok ben arkadaki seçim odasına gideceğim/gideceğiz’’ söylemini de en az iki defa izleyip, gözdük. Bu davranış, belli partilerin müşahit veya sandık görevlilerinin seçmenleri yönlendirmesinden kaynaklı olduğu ihtimalini veriyor.

AKP-MHP seçim standı

Seçimlerin yapıldığı Lorenzstrasse’ye yaklaşık 300 metre aşağıda kurulan çadırda, oradan geçen seçmenlere oylarını nasıl kullanacaklarına dair bilgi veriliyor. Başka hiçbir partinin böyle bir bilgilendirme çadırı açmaması da yine AKP-MHP özerkliğini gösteriyor. Bu görevli şahıslar özellikle genç erkeklerden oluşuyor ve seçmene bilgi verildikten sonra küçük poşetler içinde AKP’nin seçim propagandası bröşürleri dağıtılıyor.

Tarafıslık ve gözyumma denemesi

Yeşil Sol Parti müşahitleri de kurulan her 14 sandıkta büyük bir titizlikle gözlem ve tarafsızlık ilkelerine uyarak, büyük bir hasasiyetle görevlerini yapıyorlar. Bu titizliği denemek için seçim yerinden yaklaşık 200-250 metre ilerde kurulan AKP-MHP çadırında oradan geçenlere hediye edilen poşetle seçim binasına girdim. Kapıdaki kontrolcular elimdeki bu poşeti ve Alman Gazeteciler Birliği Basın kartımı görünce benim beklememe gerek olmadığını ve hemen içeriye geçebileceğimi söylediler. Hem basın kartım hem de elimdeki bu poşetle girip, selam verdiğim seçim bürolarındaki sandık başkanları, çalışan elemanlar ve Müşahitlerden hiç kimse bu duruma müdahale etmedi. Aksine memnuniyelerini dile getirdiler. Sadece sandıkta görev yapan bir Yeşil Sol Parti Müşahitin,’’Siz buraya bu çantayla giremezsiniz’’ diye müdahale etmesi ve ona da diğerleri,’’buraya herkes çantayla giriyor. Kimseye müdahale edemeyiz’’ şeklinde karşı çıkması buradaki tarafsızlık ilkelerinin gerektiğinde nasıl gözardı edildiğine kanıt oldu…

Yurtdışında en çok seçmenin olduğu Almanya’da kurulan 13 temsilcilikte, 1 milyon, 501 bin 152 kişi bu seçimlerde oy kullanacak. Bizler de bulunduğumuz bölgedeki seçim binasına zaman zaman yapacağımız gözlemlerimizi siz okuyucularımızla paylaşmaya devam edeceğiz. Oraya gittiğimizde Yeşil Sol Parti müşahitlerinin bizleri görmekte duydukları memnuniyet de bize bu çalışmaları yapmamız konusunda güç veriyor.