Published on Aralık 26th, 2023

Z Raporu: 2023’te festivaller ve sinema

Berlin’den Cannes’a, Venedik’ten Toronto’ya uzanan festivallerde öne çıkan filmlerden çoğu yılın en çok konuşulan filmleriydi. Festivaller açısından Türkiye’de çok bereketli bir yıldan bahsedemiyoruz.

2023 iyi filmlerle anılan yıllardan biri. Dönüp bakıldığında yapılan listelerde birbirinden güçlü filmler olması bunun en güçlü göstergesi. Berlin’den Cannes’a, Venedik’ten Toronto’ya uzanan çeşitli festivallerde öne çıkan filmlerden çoğu yılın aynı zamanda en çok konuşulan filmleriydi.

Her yıl olduğu gibi bu yıl da Cannes’da galasını yapan ana yarışma filmleri konuşuldu en çok. Justine Triet’in yönettiği Bir Düşüşün Anatomisi (Anatomy of A Fall), Jonathan Glazer’ın yönettiği The Zone of Interest, Todd Haynes imzalı May December bunlardan sadece birkaçı. Yine Wim Wenders, Ken Loach gibi yönetmenler de çektikleri son filmlerle Cannes ana yarışmadaydı.

Venedik Film Festivali ise Hollywood grevinin gölgesinde başladı ve ancak sendikadan (SEG) izin alan oyuncuların katılabildiği bir festival oldu. Michael Mann’in Ferrari’si, Yorgos Lanthimos’un Poor Things’i ve Pablo Larrain’in El Conde’si gibi uzun zamandır beklenen filmlerin prömiyerleri gerçekleşti. Venedik için bereketli bir yıldı ve David Fincher’ın The Killer’ı, Sophia Coppola’nın Priscilla’sı, Matteo Garrone’nin Il Capitano’su da festivalde öne çıkanlardandı.

Venedik’te bu yıl Türkiye’den Orrizonti (Ufuklar) bölümünde yarışan iki film birden vardı. Selman Nacar’ın ikinci uzun metrajı Tereddüt Çizgisi ile Nehir Tuna’nın ilk uzun metrajı Yurt prömiyerlerini Venedik’te yaptı. Yine Cemil Ağacıkoğlu’nun yönettiği Son Hasat da prömiyerini uluslararası bir festivalde, Toronto’da yapan Türkiye yapımı filmlerden biriydi.

TÜRKİYE’DE FESTİVALLER ÇETREFİLLİ

Türkiye sinemasında bu yıl heyecan verici olan Nuri Bilge Ceylan’ın Kuru Otlar Üstüne ile Cannes ana yarışmada yer alması ve Merve Dizdar’ın da en iyi kadın oyuncu ödülüyle dönmesiydi. Cannes’ın ardından Adana Altın Koza Film Festivali’nde yönetmen ve ekip söyleşisiyle ulusal galasını yapan Kuru Otlar Üstüne, neredeyse 330 bin gibi bir rakamla daha önceki NBC filmlerini de geçerek çok sayıda seyirciye ulaştı.

Festivaller açısından bakıldığında genel olarak Türkiye’de çok bereketli bir yıldan bahsedemiyoruz. İstanbul Film Festivali’nde Altın Lale ödülünü alan Ayşe Polat imzalı Kör Noktada, Fikret Reyhan’ın yönettiği Cam Perde ve Umut Subaşı’nın kara bir mizah duygusuyla kotardığı Sanki Her Şey Biraz Felaket filmleri öne çıkanlardandı. Bir başka büyük yerli festival olan Adana Altın Koza’da da Sanki Her Şey Biraz Felaket en iyi film ödülüyle dönerken, Tunahan Kurt’un yönettiği Karganın Uykusu da konuşulan filmlerden biri oldu.

Bu yıl 60. kez düzenlenmesi planlanan Antalya Altın Portakal Film Festivali Nejla Demirci’nin yönettiği Kanun Hükmü belgeselinin önce programa alınıp, sonrasında çıkarılmasıyla gündeme geldi. Yaşanan sansür süreciyle birlikte gelen tepkilerin ardından festival iptal edildi. Zeki Demirkubuz’un uzun bir aradan sonra yönettiği Hayat, uluslararası prömiyerini yapmış olan Yurt, Tereddüt Çizgisi ve Son Hasat gibi filmler festivalin ana yarışmasında yer alıyordu. Festivalin iptal edilmesinin ardından Zeki Demirkubuz filmini vizyona sokmayı tercih etti. Altın Portakal gerçekleşemediği için ulusal prömiyerini yapamayan filmlerden birkaçı Ankara Film Festivali ile Boğaziçi Film Festivali’nde ulusal prömiyerini yaptı, birkaç tanesini ise önümüzdeki yıl İstanbul Film Festivali’nde izleyeceğiz gibi görünüyor.

(Evrensel)

Foto: Pietro Jeng – Pexels