750 kişiyle birlikte alabora olmuştu

–Deliller toplandı: Kapasitesinden fazla yolcuyla yüklenmiş olan Adriana adlı balıkçı gemisi, içinde yüzlerce kişiyle birlikte Yunanistan açıklarında alabora oldu…
–750 kişiyle birlikte alabora olan Adriana balıkçı gemisi olayına ilişkin: Kamuoyuna yönelik ilk resmi açıklama…

Ganime Gülmez

“Adalet mücadelesi yürütmek üzere, nerede gerekiyorsa orada, her alanda hayatta kalanların ve kurbanların ailelerinin yanında olacağız” (Eleni Spathana, RSA).

14 Haziran gecesi alabora olan Adriana’ya dair sayısız delil toparlandı. Olay gecesi BM Mülteci Komisyonu sayfasına dek “İmdat” çağrıları girildi. Sivil Kurtarma Ekipleri hayatta kalanlara ulaşmak üzere ekipler oluşturdu ve tüm çalışmalarını kamuoyuna açık bir biçimde belgelemeye muazzam bir önem gösterdi.

Tüm bu çalışmalar sırasında: Uluslararası Deniz Hukuku’ndaki belirsizlikler, bu belirsizliklerin neye evrildiği, savaşla birlikte daha da boyutlanan keyfiyet örnekleri, yeni yasal düzenlemeler ve mültecilerin boğulmasının birer kazadan ibaret olmadığına dair üniversitelerde tez olarak resmileşmiş, sıcağı sıcağına, yani henüz geçen yıl kitap olarak basılabilmiş belgeler ışığında seminerler düzenlendi. Bu kitapların yazarları gencecik hukukçular ve onların üniversitelerdeki profesörleriydi.

Ancak tüm bu resmi-hukuki yol haritasına rağmen sayısız delil karartıldı ve sansürlendi.

İnsan Hakları Örgütleri, bu sansürlemelerden arta kalan delilleri en arı bir biçimde kamuoyuna sunma mücadelesinden ve hayatta kalanlar aracılığıyla yeni deliller toparlama çabalarından bir an dahi vazgeçmedi. Ve nihayetinde bu deliller, artık sansürlenemeyecek bir sınırlılık-hukuki çerçeve içerisinde, önceki gün Pro Asyl sayfasında “Kamuoyuna ilk resmi açıklamamız” başlığıyla sunuldu.

Açıklama şöyle:

“14 Haziran gecesine dek yüzlerce mülteci, yetkililerin bundan haberdar olmasına rağmen, yani öldürülene dek, Yunanistan kıyılarındaki Pylos’un 50 km açığında, Adriana balıkçı gemisinde beş gün geçirdi. Yunan meslektaşlarımız bu süre zarfındaki gelişmeleri detaylı bir şekilde incelediler. Pro Asyl olarak kamuoyuna açık bir şekilde yapılan bu ilk resmi açıklamayı sizlerle paylaşıyoruz:

Tarih 13 Haziran 2023

Saat 10:35: Twitter aracılığıyla yapılan bir paylaşımla, Adriana balıkçı gemisinin denizde mahsur kaldığına ilişkin ilk mesaj geldi.

Saat 11:00: İtalyan yetkililer Yunan Sahil Güvenliğini bu konuda bilgilendirdi. Bu bilgilendirmenin üzerinden 15 saat 31 dakika geçti.

Saat 02:06: Gemi battı.

Bu zaman dilimi içerisindeki gelişmeleri Ege Mülteci Dayanışması’nda(RSA) faaliyet yürüten Yunan ekibimiz, direk halka açık kaynaklardan toparlayarak derledi.

750 kişinin bulunduğu varsayılan gemiden sadece 104 kişi hayatta kaldı

Çocuklar zaten açlık ve susuzluktan ölmüşler!

Batan gemiden geriye kalan izler denizin binlerce metre derinliğinde olduğu için, ölülerin kesin sayısı muhtemelen hiçbir zaman netlik kazanamayacak. Ancak şüphesiz ki bu trajedi, Akdeniz’deki en büyük trajedi olma özelliğine sahip: Hayatta kalan 104 kişiye ek olarak, sadece 82 ceset bulundu. Ancak hayatta kalanların bildirimleri, gemide yaklaşık 750 kişi olduğunu gösteriyor. Kaza gerçekleşmeden önce ve yetkililere haber verildiği sırada dahi, yiyecek ve su kalmadığı için, çocuklar zaten açlık ve susuzluktan ölmüşler.

Frontex ve Yunan Sahil Güvenliği sahadaydı

Saat 11:47 : Frontex’e bağlı çalışan hava gözetimi birimi gemiyi bulur.

Saat 14:00 : Yunan Sahil Güvenliği Adriana ile iletişim kurar.

Saat 15:35 : Sahil Güvenlik helikopteri geminin fotoğraflarını çekiyor.

Daha sonra ‘Watch The Med-Alarmphone’ olarak bilinen kurum da yetkilileri geminin batma tehlikesine karşı uyarıyor. Ve en önemlisi, verilerin ışığında tespit edebildiğimiz devasa büyüklükte bir ticaret gemisi Adriana’ya yiyecek ve su getirmeye çalışıyor.

Saat 22.00’den kısa bir süre önce gelen Yunan Sahil Güvenlik gemisinin video kayıtlarının gösterdiği gibi, bu ticaret gemisi Adriana’ya yaklaşırken, aşırı bir biçimde yüklenmiş olan Adriana şiddetli bir şekilde sallanmaya başlıyor. Saat 12:30’da ise bu ticaret gemisi Sahil Güvenlik’in talimatıyla olay yerinden ayrılıyor. Tam bir buçuk saat sonra, Adriana alabora oluyor ve zaten aşırı yüklendiği için hızla, 15 dakika içerisinde batıyor. Böyle bir durumda, güverte altındaki birçok insanın hayatta kalma şansı zaten yok.

Pylos: Orijinal Zaman Çizelgesi

Ege Mülteci Dayanışması’nda aktif olan arkadaşlarımız, felâket anına kadar geçen bu 15 saatlik zaman dilimi üzerinde çok detaylı bir çalışma yürüttüler. Aktardıkları bu zaman çizelgesine ek olarak, kendi web sayfalarında çok detaylı bir rapor da sundular.

Alabora olayının kesin seyri hakkında çeşitli açıklamalar yaptılar. İrtibatta olduğumuz hayatta kalanların bildirimlerine göre, Sahil Güvenlik gemisi Adriana’yı bir halat aracılığıyla çekmeye çalışmış. Sahil Güvenlik ise bu bilgilendirmeyi onaylamamakta kararlı.

Dolayısıyla bu gerçek, kazadan hemen sonra Yunanistan makamları tarafından yapılan sorgulama tutanaklarında yer alamadı.

Ne var ki, inkâr edilmesi dahi mümkün olmayan şey: Yetkililerin aşırı kalabalık ve kısmen manevra kabiliyeti dahi olmayan bu gemiden haberdar olduğu, 15 saatlik bir zaman dilimi içerisinde hiçbir kurtarma operasyonu başlatılmadığı, gemideki insanlara can yeleği dahi verilmediğiydi.

“Adalet için mücadele etmek üzere, nerede gerekiyorsa orada, her alanda hayatta kalanların ve kurbanların ailelerinin yanında olacağız.” -Eleni Spathana, RSA-

Olaya dair, bugüne dek bağımsız bir soruşturma süreci dahi başlatılmadı. Elbette hayatta kalan pek çok kişi için, ama her şeyden önce somut olarak olay anını dinleyebildiğimiz, şu anda Almanya’da yaşamakta olan boğulanların yakınları için, olayların açığa kavuşturulması son derece önemli. Onları hem Almanya hem de Yunanistan’daki avukatlarımızla birlikte bilfiil destekliyoruz: “Adalet mücadelesi yürütmek üzere, nerede gerekiyorsa orada, her alanda hayatta kalanların ve kurbanların ailelerinin yanında olacağız” (Eleni Spathana, RSA). “

Fotoğraf: Yunan Sahil Güvenliği.