AGİT toplantısında Rusya gerilimi

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un katılması nedeniyle Ukrayna’nı yanı sıra bazı ülkelerin dışişleri bakanları AGİT toplantısını boykot etti. Lavrov ise AGİT’i “AB ve NATO’nun uzantısı” olmakla suçladı.

Yücel ÖZDEMİR (Köln) – Evrensel

Kuzey Makedonya’da başlayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Yıllık Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda Rusya gerilimi yaşandı. Bazı ülkeler Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un toplantıya katılmasını gerekçe göstererek boykot etti. Toplantıda konuşan Lavrov ise, AGİT’i “AB ve NATO’nun uzantısı” olarak nitelendirdi.

Ukrayna’nın yanı sıra Polonya ve Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya dışişleri bakanları, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’u protesto etmek için Üsküp’teki AGİT toplantısına katılmadılar. Söz konusu ülkeler, diğer NATO üyesi ülkelerin Lavrov ile aynı masada buluşmasını da eleştirdiler.

Keza Kanada ve Çekya dışişleri bakanları da toplantıya son anda katılmaktan vazgeçti. Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Lavrov, ilk kez bir NATO ülkesine giderek konuşma yaptı. Polonya’nın hava sahasını Lavrov’a kapatması nedeniyle yaşanan kriz, Yunanistan’ın özel izin vermesiyle çözüldü. Geçen yıl Polonya’da yapılan AGİT dışişleri bakanları toplantısına Rusya katılmamıştı.

RUSYA VE BELARUS, ESTONYA’NIN BAŞKANLIĞINI VETO ETTİ

Kuzey Amerika’dan Orta Asya’ya kadar uzanan geniş coğrafyada 57 üyesi bulunan AGİT’in başkanlığı için önerilen Estonya’yı ise Rusya ve Belarus veto etti. Bu nedenle NATO üyesi olmayan ve tarafsız görünen Malta’nın dönem başkanı olması bekleniyor.

Rusya’nın AGİT Genel Sekreteri Helga Schmid’in görev süresinin uzatılmasına onay verip vermeyeceği ise belirsiz. 3 Aralık’a kadar bu konuda bir uzlaşmanın olması gerekiyor. Yapılan pazarlıklarda uzatmanın 12 ayla sınırlı olabileceği de seçenekler arasındaydı.

AGİT toplantısının açılış konuşmasını yapan Kuzey Makedonya Başbakanı Dimitra Kovaçevski ise açık bir şekilde Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını kınadı. Daha sonra söz alan ülkelerin çoğu Rusya’yı sert bir şekilde eleştirdi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da sahneyi Lavrov’a bırakmamak için toplantıya katıldığını söyledi. Baerbock, Rusya’ya savaşı derhal durdurma çağrısında bulundu. ABD Dişişleri Bakanı Antony Blinken de toplantıda hazır bulundu.

Söz sırasında 17. olan Rusya adına konuşan Lavrov, normal koşullarda planlanan üç dakika yerine 15 dakika konuşarak ülkesini savundu. Ayrıca, AGİT’i de “AB ve NATO’nun uzantısı” olarak nitelendirdi.

AGİT, Rusya’nın halen NATO üyesi ülkelerle bir araya geldiği nadir platformlardan birisi. Bu nedenle Ukrayna savaşının çözümünde kilit rol oynayabileceği ileri sürülüyor. Özellikle Almanya ve ABD, Rusya ile temasın sürmesinden yana. Bu nedenle AGİT toplantısında katılmaya devam ettiler.