California’da asırlık ampul 122 yıldır yanıyor

ABD’nin California eyaletine bağlı Livermore kentindeki 6 numaralı itfaiye istasyonundaki ampul 1901’den bu yana neredeyse kesintisiz yanıyor.

“The Centennial Light” olarak bilinen asırlık lamba, dünyanın en uzun süre yanan ampulü unvanına sahip.

1890’lı yıllarda Shelby Electric Company kurucusu Adolphe Chaillet tarafından manuel olarak yapılan sekiz santimetrelik asırlık lamba, neredeyse 1901’den beri hiç sönmedi.

“Dünyanın en uzun süredir yanan ampulü” olarak Guinness rekorlar kitabına giren asırlık ampül, istasyondaki kamera sayesinde internet üzerinden canlı izlenebiliyor.

Asırlık ampul 122 yıl boyunca yalnızca iki kere söndü. 1976’da itfaiye istasyonunun yerinin değişmesi nedeniyle zorunlu olarak bir süre kapalı kalan ampulün 20 Mayıs 2013 akşamında da bir süre çalışmadığı fark edildi. Ertesi gün yapılan kontrolde arızanın ampulden değil güç kaynağından kaynaklandığı tespit edildi.

2008 ve 2009 yıllarında asırlık ampul üzerine kapsamlı bir araştırma yapan bilim insanı Prof. Deborah Katz, ampulün içindeki filamanların günümüzde kullanılan ampullerdekinden 8 kat daha kalın ve muhtemelen karbondan imal edilmiş filamanların yarı iletken yapıda olduğunu belirledi. Katz, günümüzde kullanılan ampullerdeki iletkenler ısındıkça, elektrik iletme yetisi kaybolmaya başlarken, Shelby ampullerindeki iletkenlerin ısındıkça ışığın kalitesinin daha da arttığını kaydetti.

Yaklaşık 50 yıldır asırlık ampul ile ilgilenen ve “Işığın Bekçisi” olarak tanınan emekli İtfaiye Şefi Yardımcısı Tom Bramell, AA muhabirine konuştu.

Bramell, 1901 yılında Livermore Power and Water şirketinin sahibi Dennis Bernal tarafından İtfaiye Teşkilatına bağışlandığını aktararak “İlk olarak başka istasyonda olan ampulü 1976’da bu istasyona taşıdık ve o günden itibaren gözetim altında tutuyoruz. İnsanlar 4 vat olduğunu düşünüyor fakat el yapımı olan Shelby’nin ampulü 60 vat. Dolayısıyla lambaya verilen elektrik seviyesi düşürülerek aydınlatılıyor.” dedi.

“50 yıldır lambanın yanındayım ve dünyanın her yerinden gelen insanlarla konuştum. Avustralya, Hindistan, Türkiye, Almanya ve daha birçok ülkeden gelen araştırmacılar ile görüştüm. 20 yıldır emekliyim ve hala ampul hakkında bilgileri paylaşıyorum.’’ diyen Bramell, ampulün nasıl bu kadar uzun süre dayanabildiğinin hala tam olarak anlaşılamadığını sözlerine ekledi. (MHA)