HDP: Anadilinde eğitim hakkı ertelenemez bir haktır

Halkların Demokratik Partisi (HDP), 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada Kürtçe eğitim hakkının “ertelenemez bir hak” olduğunu kaydetti.

HDP Merkez Yürütme Kurulu yaptığı yazılı açıklamada, “Bugün Dünya Anadili Günü. Her insan için ana sütü kadar helal olan Anadili Günü kutlu olsun. Dünyanın kültürel olarak, her geçen gün çoraklaştığı günümüzde, kültürel çeşitliliğimizin ana kaynağı olan anadillerimizin korunması, yaşatılması elzemdir” dedi.

Bugün dünya üzerine halen 6900 civarında dilin konuşulduğunu hatırlatan HDP, “Ama bu dillerin yüzde doksanına yakını eğitim ve öğretim olanaklarından yoksundur. Dillerimiz kapitalist ve tekçi ulus devlet sistemlerinin yarattığı dil hegemonyası yüzünden yok edilmeye çalışılmaktadır” diye ekledi.

“Anadolu’da ise 100 öncesine kadar 20 civarında dil konuşuluyorken, günümüzde sadece birkaç dil konuşulmaktadır” diye belirten HDP, “Başta Kürtçe (Kirmanckî-Kurmancî) olmak üzere konuşulan anadillerinde eğitim, öğretim olanakları yaratılmadığı, hatta yasaklandığı için, bu diller de büyük tehlike altındadır” diye uyardı.

UNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlası’na göre Türkiye’de 18 dilin yok olma sürecine girdiğini hatırlatan HDP, şunları ifade etti:

“Anadili eğitimi anayasal güvence altına alınmaz, pozitif ayrımcılık uygulanmaz ise başta Zazaca (Kirmanckî), Lazca ve Hemşince olmak üzere, Ladino, Gagavuzca, Romanca, Batı Ermenicesi, Turoyo (Süryanice lehçesi), Pontus Yunancası, Abazaca, Adigece, Gürcüce, Abhazca, Kabardey-Çerkes dilleri gibi bugün az da olsa konuştuğumuz birçok dil yakın gelecekte ölü diller kategorisine girecektir.

Mezopotamya’nın kadim dillerinden biri olan Kürt dili; kamusal alandan, sokaklardan ve gündelik yaşamın tüm alanlarından uzak tutulmakta, halklarımızın en önemli temsil merkezi olan Meclis’te ‘bilinmeyen, anlaşılmayan dil’ olarak kayıtlara geçirilmektedir hala. Kürt dili başta olmak üzere anadilinde eğitim imkanlarından mahrum bırakılan diller, dil kırımına uğratılmaya çalışılmaktadır.

Türkiye’nin Anadili Haklarına dair Birleşmiş Milletler bildirisini kabul etmesine rağmen anadil ile ilgili çekinceleri kaldırmamıştır hala. Bu durum anadilinde eğitim hakkı başta olmak üzere, kültürel çeşitliliği koruma ile ilgili taraf olunan uluslararası anlaşmaların da ihlal edilmesidir. Devletin ve iktidarın seçmeli dersler yöntemiyle geçiştirdiği anadilinde eğitimin, zaman kaybetmeksizin özgür bir eğitim yaklaşımıyla başlatılması, kültürel çeşitliliğimizin korunması açısından elzemdir.

21 Şubat Dünya Anadili Günü’nü kutlarken, Anadolu ve Mezopotamya’nın kadim dilleri üzerindeki yasakçı ve baskıcı politikaların son bulması ve bin bir çiçekli bahçe olan bu topraklarda her çiçeğin kendi kökleri üzerinde yeşermesi için mücadelemizi sürdüreceğiz.”