Türkiye

Published on Eylül 12th, 2022

0

“12 Eylül Solcuları ezdi fakat mücadelemizi bitiremedi”

UŞAK’TAN 12 EYLÜL TANIĞI ANLATIYOR – 12 Eylül 1980’e üniversite yıllarında tanık olan Uludağ, bugün yağanan politik gelişmeleri 1980 Darbesi’nden ayrı görmüyor. “Bugünün taşları dün döşendi” diyor ve ekliyor: “Mücadelemiz de taleplerimiz de devam ediyor…”

Özlem Kara

*Türkiye’nin yaşadığı bu karanlık günleri, ekonomik, siyasal ve sosyal krizin taşları 12 Eylül ile döşendi.

*24 Ocak kararlarının sonucu bugün hem ekonomik, tarım, sağlık, eğitim alanında kendini gösteriyor.

*O günden bugüne solcuların üzerinden silindir gibi geçen 12 Eylül’ün sonuçlarıdır.

Mahmut Uludağ, 12 Eylül Askeri Darbesi’nin tanıklarından.

Darbe’nin üzerinden 42 yıl geçti. Türkiye demokrasisinde “kara leke” olarak anılan darbe özelikle devrimciler üzerinde derin izler bıraktı.

1955 yılında Uşak’ın Ulubey ilçesinde dünyaya gelen Mahmut Uludağ, 12 Eylül faşist darbesinin en yakın görgü tanıklarından.

12 Eylül darbesinden önce Uşak’ta yaşanan faşist saldırıları da anlatan Uludağ, 12 Eylül darbesinin devrimcilerin üzerinden silindir gibi geçtiğini söyledi. Türkiye’nin gördüğü en kanlı, en iz bırakan darbesinin 12 Eylül faşist darbesi olduğunu anlattı.

“Okul MC Hükümeti’nin işgali altındaydı”

12 Eylül faşist darbesinden önceki siyasi ortamı değerlendiren Uludağ, şu noktaları paylaştı:

“Uşak’ta o dönem devrimci hareketlerin ivmesinin daha çok olduğu bir atmosfer vardı.  Özellikle Devrimci Yol Hareketinin daha güçlü olduğu bir ildi. Uşak’ın özel ve sosyal durumu buna etkendi.

“Ama asıl buna etken olan, özellikle Ülkü Ocakları çerçevesinde bir örgütlenme ve bu örgütlenme, kendisinden olmayan herkese sokakta, sinemada nerede olursa olsun saldıran bir tarzı vardı.

“Ülkücülerin zincirli, sopalı dolaştığı bir ildi. Eğitim Enstitüsü açıldığında, enstitüye özellikle Yozgat’tan ve Adana’dan MHP üyelerinin getirildiğini gördük. Bunlar okulda zorla dergi satmaya ve bütün öğrencileri okuldan sonra toplu halde Küçük Çarşı’daki Ülkü Ocaklarına götürmeye çalışırlardı.

“Biz de belki bir elin parmakları kadardık. Çok azdık. Bu azlığımıza rağmen bunları reddediyorduk. Ülkü ocaklarına gitmemeye, dergi almamaya çalışıyorduk. Daha sonra biz okula Cumhuriyet gazetesi götürmeye başladık. Gazeteyi okulda masaya bırakırdık, faşist olmayan öğrencilerin de bize katılımını sağlamaya çalışıyorduk.

“Okul Milliyetçi Cephe Hükümeti tarafından işgal altındaydı. Okul idaresinin tamamı MHP’li, Ülkü Ocakları mensubu insanlardı. Biz hiçbir faaliyette bulunmazken, bize saldırırlardı. Hem biz dayak yerdik hem de okul idaresi  ‘Siz çıkarıyorsunuz’ olayları diye bize soruşturma açardı. Ayrıca polise teslim ederlerdi. Polis de bizi karakola götürüp bizi döverdi.”

2 solcu öğrenci öldürüldü

Tarih 1977 yılını gösterdiğinde, Uşak’ta daha çok sağ görüşlü grupların hakimiyeti söz konusuydu. Ülkücüler tarafından okullarda, mahallelerde baskı ve zorla “ülkücüleştirme” kampanyaları yürütüldü.

Ülkücülerin, bu baskı ve zorla yürüttüğü kampanya Uşak’taki iki enstitüye de sıçradı. Eğitim Enstitüsü’nde ülkücü ve sağ görüşlü öğrenciler yoğunluktayken, YAY-KUR’da ise solcu öğrenciler ve apolitik gençler eğitimini sürdürüyor. Ta ki 17 Mart 1977 gününe kadar.

Yaygın Yükseköğretim Kurumları (YAY-KUR), Türkiye’de 1975 yılında ‘eğitimde fırsat eşitliği’ sağlamak amacıyla kuruluyor. 17-18 Mart ‘YAY-KUR olayları’ olarak bilinen 2 günde Uşak’ta, 2 solcu öldürülüyor.

“YAY- KUR” olaylarının da görgü tanığı olan Mahmut Uludağ, o kanlı 2 günü şöyle anlatıyor:

“Eğitim Enstitüsü ile YAY-KUR birbirine çapraz bakan iki okuldu. Ara sıra devrimci öğrenciler ile ülkücü öğrenciler arasında taşlaşma olurdu.

“Sabahtan ben okula gittiğimde girişte okulun faşist öğrencileri bana saldırdılar. Beni polis aldı, karakola götürdü. Karakolda da polisler beni tartakladı. Ben karakola gittiğimde beni nezarete atıp bir süre beklettiler. O sırada faşist öğrenciler, kadın solcu öğrencileri de dövmüşler. Daha sonra da YAY-KUR ile Eğitim Enstitüsü arasında bir taşlaşma başlamış.

“Bu arada Haydar Öztürk adında bir arkadaşımızı Yozgatlı silahlılardan bir tanesi silahla ateş açıp vuruyor. Arkadaşımız hastaneye kaldırılıyor, o ara beni ifade almak için aldı polis.

“O sıra anons edildi ‘bir öğrenci vuruldu’ diye. Anonstan sonra bana bir iki tokat tekme vurup ‘hadi git’ dediler. Oradaki bütün polisler de Eğitim Enstitüsüne gittiler. Orada da çatışma devam etti. Ben de YAY-KUR’daki arkadaşlarımın yanına gittim. Taşlaşma durmuş, araya polis girmiş iki okul arasına barikat kurulmuştu. Biz o arkadaşlarla birlikte Haydar Öztürk arkadaşımızın yanına gittik.

“Bir süre sonra Haydar’ı kaybettiğimizi öğrendik. Kaybetmemizin nedeni de Kemal Savaş diye bir doktor vardı. O doktor ‘bu komünist ben ilgilenmem’ dediği için arkadaşımızın kan kaybından hayatını kaybettiğini öğrendik. Hastanedeki kalabalık giderek arttı. Halk da bize katılmaya başladı. Bunun üzerine bize ‘Kemal Savaş’ın arabası bu’ denildi, bir araba gösterildi. Bu arabayı yan yatırdı bu kalabalık. Hastaneye girdik.

“Kemal Savaş’ı aradık. Ama arka kapıdan polis kıyafetleri ile çıkarıldığı nı öğrendik daha sonra. Sonra biz hastaneden cenazeyi aldık, YAY-KUR’a getirdik. Hem hastane önünde, hem de Okulun önünde Aslan Yalçın diye bir arkadaşımız konuşma yaptı.

“Bu konuşmadan sonra da Haydar’ın cenazesini okulun girişine koyduk ve 4’erli 4’erli nöbet tutmaya başladık. Akşam vakti halktan insanlar okulun önüne gelmeye başladı. Halk bize yemek getirmeye başladı. Orada müthiş bir kalabalık vardı, sanki bütün Uşak oraya seferber olmuştu. İlerleyen saatlerde aileler evlerine dönmeye başladı.

“Saat 12 sularında bütün çevre illerden jandarma ve polis takviye edilmiş. Ve o sırada YAY-KUR’u sardılar ve operasyon yapmaya başladılar. G3 Menzili kadar yaklaşıp dışarıdan okulu taramaya başladılar. Okul 3 katlıydı. Her katta arkadaşlarımız vardı. Ben zemin kattaydım.

“Zemin kattan da okulun arka kısmına açılan bir pencere vardı. O pencereden atlayıp kaçan arkadaşlarımız oldu. Ama kim kaçtıysa vuruldu. Semiha Özakar diye lisede okuyan bir arkadaşımız vardı Semiha da oradan atlayan arkadaşlarımın arasındaydı. Semiha göğsünden vuruldu onu da orada kaybettik.

“Daha sonra onu içeriye çektik. Polis daha sonra kapıya geldi biz barikat kurduk. Epey bir direndik orada daha sonra polis barikatı açtı. Cenazeleri aldı, bizi aldı. Etten barikat ördüler. Bizi kelepçeleyip otobüslere attılar. Bu etten barikattan geçerken bütün jandarma bizi dipçikleyerek otobüse kadar getirdiler.

“Bizi Bölge Trafiğin bodrum katına yaklaşık 200 kişiyi oraya attılar. İçimizden birkaç arkadaşı tek tek çekip falakaya yatırıp işkence yaptılar. Özellikle gündüz konuşan arkadaşımız Aslan Yalçın’ı aradılar. Orası karanlıktı bu yüzden polisler bizim yüzümüze fener tutarak Yalçın’ı aradılar.

“Biz de Yalçın’ı almasınlar diye ayaklarımızın üstüne yatırıp gizledik. Orada bir gece kaldık. Bir gün sonra saat 15’e doğru bizi bırakmaya başladılar.

“Okulun son katında kalan arkadaşlarımız sabaha kadar direnmiş. Sabah o arkadaşlarımızla birlikte bütün Uşak halkı toplanarak valiliğin önünde bizi bırakmayı talep etmişler. Onun üzerine bizi bırakmışlar. Jandarma orada toplanan kitleyi de taramış.

“Yakın zamana kadar oradaki duvarların üzerinde mermi izleri görünüyordu. Yeni restore edilerek o G3 mermi izlerini kapattılar. Bu olaydan sonra Uşak’ta devrimciler ile halkın bağlarını güçlendiren bir direniş oldu 16-17 Mart olayları. Biz o süreçten sonra Devrimci Yol Hareketi olarak daha güçlü bir hale geldik…”

“Taleplerimiz aynı”

Şu an Türkiye’nin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik krizin taşlarının 12 Eylül’de döşendiğini aktaran Uludağ, son olarak şunları söyledi:

“12 Eylül’de bir bölüm arkadaşımız içeri girdi, bir bölüm arkadaşımız da dağlarda sığınaklarda yaşamaya başladı. 82 yılı sonuna kadar dağlarda yaşayan arkadaşlarımız 12 Eylül Cuntasına karşı mücadele etti. Bu arkadaşlarımızdan bir bölümünü kaybettik, bir bölümü ile şu an Sol Parti’de mücadele ediyoruz.

“12 Eylül dönemindeki taleplerimiz doğrusunda bugün de aynı taleplerimizle mücadeleye devam ediyoruz. Bugün Türkiye’nin yaşadığı bu karanlık günleri, ekonomik, siyasal ve sosyal krizin taşları 12 Eylül ile döşendi.

“24 Ocak kararlarının sonucu bugün hem ekonomik, tarım, sağlık, eğitim alanında kendini gösteriyor. O günden bugüne solcuların üzerinden silindir gibi geçen 12 Eylül’ün sonuçlarıdır…”

(Bianet – ÖK/EMK)

Tags: 12 Eylül Askeri Darbesi, Türkiye

About the Author

AD 1

Related Posts

OECD, Türkiye için enflasyon ve büyüme tahminini açıkladı →

AB, dönere tescile hazırlanıyor →

“31 Mart’ta kutuplaşma yüksekti, koşullar yerel demokrasi için ancak kısmen elverişliydi” →

150 ülkeden 100 bin kişinin Türkiye’ye girişi Erdoğan’ı eleştirdikleri için yasaklandı →