Published on Temmuz 26th, 2023

Çiçek Otlu ev işçilerinin sorunlarını Meclis’e taşıdı

Ev işçilerinin sorunlarını Meclis’e taşıyan Yeşil Sol Parti milletvekili Çiçek Otlu, ev işçilerinin güvencesiz ve kayıt dışı çalıştırılmaları sonucu pek çok yasal haktan mahrum kaldıklarını vurguladı.

Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) milletvekili Çiçek Otlu, güvencesiz koşullarda, kayıt dışı çalışmak zorunda kalan ev işçilerinin sorunlarını Meclis gündemine taşıdı. Meclis araştırma önergesi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na soru önergesi veren Otlu, Türkiye’deki ev işçilerinin sayılarının 2 milyona yakın olduğuna dikkat çekti.

Ev işçilerinin güvencesiz, kayıt dışı çalışmalarının birçok yasal haktan mahrum kalmalarına sebep olduğunu ifade eden Otlu, “İşverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenleyen 4857 Sayılı İş Kanununun 4. maddesi ile işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenleyen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 2. maddesinde eve hizmetlerinde çalışanlara kanun hükümlerinin uygulanamayacağı belirtilmiş ve ücret, zaman gibi kriterler ev işçileri için gerçekleşmiş olmasına karşın, ev işçileri kapsam dışı bırakılmıştır” dedi.

Ev işçilerinin yüzde 90’ını kadınların oluşturduğuna işaret eden Otlu, şöyle devam etti: “İşsizliğin arttığı günümüzde eğitim, sosyal durum, yaş gibi nedenlerle başka bir işe girme olanağı bulamayan kadınlar, ev işçisi olarak çalışmak zorunda kalmaktadır. 6331 sayılı ve 4857 Sayılı kanunların hükümlerinin uygulanmayacağı ifade edilen ev işçileri, uzun çalışma saatlerine karşın, fazla mesai ücretleri verilmemektedir. Özellikle yatılı çalışanlar bu konuda ağır hak ihlali yaşamaktadır. İşe girerken yapmayı taahhüt ettikleri işin içeriği sürekli değiştirilip, arttırılmaktadır. Sıkla ev işçisinin haysiyetini, duygularını inciten, söz, tavır ve davranışlara maruz kalmaktadırlar. Mobbing, taciz, şiddet ve istismar vakaları azımsanamayacak ölçülere varmış durumdadır.”

Ev işçilerinin uzun çalışma saatleri, sağlığa zararlı temizlik malzemeleri kullanımı, aşırı fiziksel güç kullanma gibi nedenlerle çok sayıda hastalık yaşadığını kaydeden Otlu, bu sağlık sorunlarının meslek hastalığı olarak sınıflandırılması gerektiğini vurguladı.

Otlu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a şu soruları yöneltti:

“🔹4857 Sayılı İş Kanununu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamı dışında bırakılmış ev işçilerinin; haftalık çalışma sınırı, yıllık izin, fazla mesai ücreti, kıdem tazminatı, haksız fesihte işe iade davası açma gibi haklardan yararlanmaları, ev işinin iş, ev işçisinin işçi olarak tanımlanması amacıyla İş Kanunu ve İş Salığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına alınmaları, işçilik haklarından yararlanmaları için çalışma yapacak mısınız?
🔹Ev işçilerinin, işe erişim, ücret, çalışma saatleri, izinleri, iş tanımlarıyla ilgili olarak haklarının sağlanması ve insana yakışır koşullarda çalışmalarının sağlanması amacıyla Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO), “189 Sayılı Ev İşçileri İçin İnsana Yakışır İş” Sözleşmesi’ni imzalayıp, uygulamaya koyacak mısınız? 2011 yılında kabul edilen sözleşmeyi Türkiye neden imzalamamıştır?
🔹Son 5 yılda Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) ve özel istihdam bürolarının aracılığıyla kaç ev işçisine istihdam sağlanmıştır? Ev işçilerinin hak gaspları yaşamaması için özel istihdam bürolarında etkin denetimler yapılmakta mıdır?
🔹Son 5 yılda, 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre ücretli ve sürekli çalışan kaç ev işçisi sigorta ve işsizlik sigortası kapsamına alınmıştır? Bu kapsamdaki ev işçilerinin sigorta haklarının gasp edilmemesi için denetimler yapılmakta mıdır?
🔹Ev işçilerinin emeklerini görünür kılmak, ekonomik ve sosyal hakları için anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelerde tanımlanan sendikal örgütlenme haklarını yaygınlaştırmak için çalışmalarınız olacak mıdır? 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun hükümlerinden yararlandırılacaklar mıdır?
🔹Son beş yılda, ev işçilerinin çalıştıkları yerlerde yaşadıkları kazaların kaçı iş kazası olarak Bakanlığınız kayıtlarında yer almıştır? Bu kazalar için Bakanlığınız müfettiş görevlendirip, davalarda taraf olmuş mudur? Ev işçilerinin, iş sağlığı ve güvenliği sorunlarına ne gibi çözümler getireceksiniz?
🔹Ev işçilerinin uzun çalışma saatleri, düşük ücret, mobbing. şiddet, taciz, şiddet ve istismar vakalarını engellemek için ne gibi çalışmalarınız vardır?
🔹Ev işçilerinin, aşırı uzun çalışma saatleri, sağlığa zararlı malzemelerin kullanımı, psikolojik baskı vs. nedenlerle maruz kaldıkları ciddi sağlık sorunları meslek hastalığı olarak sınıflandırılacak mıdır? Ev işçilerinin meslek hastalıklarını tespitine ilişkin araştırma yapacak mısınız?
🔹Türkiye’de ev işçilerinin yaşadığı sorunların daha ağırı ile karşı karşıya kalan göçmen ev işçileri için yasal düzenleme yapacak mısınız?
🔹Ev işçilerinin yaptıkları iş nedeniyle zorunlu öğretimden yoksun kalmaması ya da daha ileri öğretime ve mesleki eğitime katılmalarının engellenmemesi için gerekli önlemler alınacak mıdır?
🔹Çalışma barışının sağlanması, ev işçilerinin, ayrımcılığa yol açan, güvencesiz çalışma koşullarında kayıt dışı çalıştırılmalarının önüne geçmek için özgül düzenlemeler içeren Ev İşçileri Yasası çıkaracak mısınız? Ev İşçileri Yasasının hazırlanmasında, ev işçileri ve demokratik kitle örgütlerinin katılımıyla çalışma yapacak mısınız?” (etha)