İliç altın maden sahasında çökme: En az dokuz işçi toprak altında

Olay bölgesine Erzincan, Erzurum, Sivas, Rize, Malatya, Giresun, Diyarbakır, Tokat ve Dersim il AFAD müdürlüklerinden personel sevk edildi.

Erzincan’ın İliç ilçesindeki Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin Çöpler Altın Madeni tesisinin bulunduğu geniş alanda bugün saat 14.30 sıralarında çökme meydana geldi.

Şirket, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, çökmenin yığın liç alanında meydana geldiğini duyurdu.(Yığın liçi: Geçirimsiz bir tabaka üzerine yığılmış olan malzemeye, çözücü kimyasalların verilmesiyle, kıymetli metallerin çözeltiye alınması. Liç yapılmak istenen malzemenin tabanına, liç çözeltisini geçirmeyecek bir yalıtım yapılır.)

Anadolu Ajansı’nda yer alan habere göre, ihbar üzerine Çöpler köyündeki olay yerine çok sayıda arama kurtarma ekibi sevk edildi.

Toprak altında kalan işçiler olduğu için ekipler, bölgede arama kurtarma çalışmalarına başladı.

Soruşturma başlatıldı

Erzincan Belediye Başkanı Bekir Aksun, konuyla ilgili yaptığı açıklamada “İlk belirlemelere göre toprak altında 9 kişi gibi gözüküyor. 10-12 kişi olarak orada bulunan arkadaşlar ifade etti. Umarım inşallah daha fazla kayıp yaşanmaz. Bunlar da kurtarılır. Kayıp vermeden kurtarırsak çok sevinmiş olacağız,” dedi.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), olay bölgesine Erzincan, Erzurum, Sivas, Rize, Malatya, Giresun, Diyarbakır, Tokat ve Dersim il AFAD müdürlüklerinden personel sevk edildiğini duyurdu.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, olayla ilgili İliç Cumhuriyet Başsavcılığınca adli soruşturma başlatıldığını ve dört Cumhuriyet savcısının görevlendirildiğini açıkladı.

Sarıgül: Suç şirket ve yetkililerde

Konuyla ilgili bianet’e konuşan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül “Maalesef ciğerimiz yanıyor. Daha önce defalarca uyarmıştık burada bir felaket yaşanacağı konusunda. Umalım ki çok fazla can kaybı olmasın. Şunu da eklemek gerekiyor, burada yaşanan toprak kayması değil. Yığın liç alanında meydana gelen bir çökme. Yani suçlu olan doğa değil, şirket ve yetkililer,” dedi.

İliç’teki siyanür sızıntısını kamuoyuna ilk duyuran Sedat Cezayirlioğlu, bianet’e verdiği bilgide siyanürlü tonlarca suyun Fırat Nehri’ne doğru aktığını ve sızan suyun içerisinde canlı yaşamı için risk oluşturan 30’dan fazla kimyasal olduğunu söyledi.

Cezayirlioğlu, ayrıca Erzincan’daki tüm kurum ve yetkililerin devreye girdiğini; fakat facianın boyutunun kamuoyuna yansıyandan çok daha fazla olduğunu belirtti.

Cezayirlioğlu, yurttaşların sayısına dair henüz kendilerine bir bilgi verilmediğini açıklamasına ekledi.

Ruhsat tartışmaları

Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu da toprak kaymasının ardından bölgeye hareket etti.

Bölgedeki çalışmaları takip ettiğini belirten Aydoğdu, “Toprak altında kalanlar var, sayı net değil. Arama kurtarma çalışmalarımız başladı,” dedi.

Siyanür sızıntısına rağmen ruhsatı iptal edilmeyen Kanada ve ABD ortaklığındaki Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin vergi borcunun silindiği, şirketin yüzde 80 ortağı olan Kanada ve ABD ortaklığındaki altın madeni şirketi SSR Mining’in bilançosunda ortaya çıkmıştı.

Ne olmuştu?

Erzincan Valiliği, 24 Haziran 2022’de yaptığı yazılı açıklamayla Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından işletilen kompleks maden işletmesinde 21 Haziran gecesi, yığın liç sahasına siyanür içerikli solüsyon taşıyan boru hatlarında arıza meydana geldiğini duyurdu.

Meydana gelen kazada yaklaşık 20 metreküp solüsyonunun Fırat Nehri’ne aktığına dair kamuoyunu bilgilendiren Valilik, maden işletmesi hakkında çevreyi kirlettiği iddiasıyla soruşturma başlattı. Fakat Valilik, “Hiçbir dereye karışma olmadığı, Fırat Havzası’na gözlemsel olarak ulaşmadığı tespit edilmiştir,” dedi.

Cumhuriyet Başsavcılığı sızıntı iddialarıyla ilgili “Çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkların toprağa, suya veya havaya verilmesi” hükmünü içeren 182. maddesinde düzenlenen “çevrenin taksirle kirletilmesi” suçuyla soruşturma başlattı.

Maden işletmesine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından, 2872 sayılı Çevre Kanunu’na dayanarak en üst sınırdan (16 Milyon 441 Bin TL) ceza kesildi.

Mahkeme, cezanın ardından tesisin faaliyetlerinin durdurulmasına karar vermişti; ancak karara rağmen tesisin ruhsatı iptal edilmemişti.

Anagold Madencilik kimin?

Anagold Madencilik, SSR Mining ve Lidya Madencilik şirketlerinin işbirliğiyle faaliyetlerine devam ediyor. Lidya Madencilik’in Yönetim Kurulu Başkanı Çalık Holding’in de Yönetim Kurulu Başkanı olan Ahmet Çalık.

Şirketin “Çöpler Sülfit Genişleme Projesi” olarak duyurduğu projenin yatırım tutarı: 660 milyon dolar.

Şirketin web sayfasında ilk altın dökümünün 2018’in üçüncü çeyreğinde gerçekleştiği yazıyor. Projenin tahmini maden ömrü 20 yıl. Maden ömrü üretimi ~3,5 milyon ons. Toplam üretim maliyeti ise Ons başına 645 dolar.

Şirket projeyi şöyle tanıtıyor: “Açık ocak üretimi sonrası oksitli cevherlerin yığın liçi ile kazanılmasına ek olarak Çöpler cevher kütlesi ayrıca sülfürlü mineraller de içermektedir.” (TY)