Trajik hikaye: Cennet’in çığlığı – İsmail Göçüm

Issız ve karanlık bir gecenin sessizliğini bozan, Filistin askısında can veren Cennetin çığlığıdır.

Bazı insanlar yerkürenin neresinde dünyaya gelirlerse gelsinler yaşadıkları çağa damga vurarak tarihe geçerler. 50’li ve 80’li yıllar arası, Türkiye açısından en sancılı yıllardır. Toprağa dayalı üretimin, Feodal kültürün ağır bastığı ülkede, kapitalistleşmenin kriz geçirdiği ülke insanının 7’den 70’e bunalım yaşadığı yıllardır.

50’li yıllar, ülkenin jeo-politik ve coğrafi konumu, özellikle Amerikan emperyalistlerinin iştahını kabartmaktadır. Dünyada Kapitalizmin çözümünü hızlandırmaya yönelik genç Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Amerikan emperyalistlerinin korkulu rüyasıdır. Tez elden, jeo-politik coğrafi konumu itibarı ile önem taşıyan, Sovyetler Birliği sınır komşusu Türkiye’ye el atılması; Feodal yapının çözülmesini kolaylaştıracak kapitalist gelişmenin hızlandırılması gerekiyordu.

İşte 50 li yıllar, Marşal ve Max-Plan ve NATO yardımları ile ülkede Emperyalizme bağımlı kapitalistleşme süreci hızla gelişirken, Kapitalizmin ihtiyacı olan ucuz işgücünü köyden kente göçle çözmek en kolay yöntemdi. 60’lı, 70’li ve 80’li yıllara damgasını vuracak olan askeri faşist darbeler dönemi, aynı zamanda da ülke insanı açısından sancılı bir göç sürecidir.
…
Cennet Değirmenci, işte bu yıllara damga vuran yoksulluğun içinde 1955 yılında Malatya/ Kürecik Bekir Uşak köyü Çay mahallesinde; Değirmenci ailesinin ikinci, ailenin ilk kız çocuğu olarak dünyaya gelir. Doğduğunda gözlerini açıp, zeytin karası gözbebekleri ile bakarken, Fatma nine göbeğini keserken, ağlaması bile duyulmamış. Feodal toplumda yoksulluk bir kader, alın yazısı tanrı yazgısıdır. Çaresizlik bu iki olguda da yalvarış ve yakarıştır. Yoksullar için Cennet, bolluğun ve güzelliğin simgesi; çaresizlerin çaresizliğidir. Belki yüzden, doğduğunda babası kulağına Cennet diye fısıldamıştı.

Hemen her Anadolu köylüsü dayanılmaz yoksulluğun içinde ızdırap çektiği gibi, Değirmenci ailesi’de yoksul bir aile. Cennet Okul yaşına geldiğinde köyde İlkokul yoktur. Bu yüzden okula gidememiştir. O ailenin ilk kız çocuğu, kendisinden sonra gelecek kardeşlerine ablalık yaparak; hayatın öğrettikleri ile de onlara eğitmen olacaktı. O yıllara gittiğimizde, her Anadolu kadını okuma yazma bilmeyen bir eğitmen değil miydi?

Aile, 1966 yılında göç yolculuğuna düşecek ve soluğu, güneydoğunun kalbi Gaziantep’te alacaktı. Bu yıllarda Cennet 12 yaşlarında, ortaokul çağındadır; o kendini okyanus kadar büyük bir kentin varoşlarında; Düzyapı mahallesinde bulur. Düzyapı Mahallesi, anadolunun yoksul köylerinden kopup gelenler için hayatının dönüm noktasıdır. Cennet, annesi ve babasının işportacılık yaparak sabahtan akşama çalıştıklarından dolayı, kardeşlerine hem ablalık, hem de annelik yaptı. O, acizlik bile duymadan; bulaşıktan çamaşıra, evin bütün işlerinin üstesinden gelirken, küçük kardeşlerinden okumayı yazmayı bile öğrenmişti. O her yönüyle uysal, zeki, yaratıcı ve çalışkan bir kızdı.

O, 15 yaşında geldiğinde serpilmiş, seçilmiş ve olgunlaşmış bir genç kız; Düzyapı Mahallesi onun için bir Üniversite, bir hayat okulu olmuştur.

Göç süreci sancılı bir dönemdir. Soğuk hava ile sıcak havanın yer değiştirirken oluşturduğu toz duman bulutu, rüzgarın fırtınaya dönüşümü gibidir. Yerde ne varsa alıp süpürür bir başka yere fırlatır atar. Kırılacakmış, dökülecekmiş, sancı çekecekmiş, bu gibi durumlar göçün hesabı değildir.

O, henüz daha 16’sında, kentin acı gerceğinde oradan oraya savrulurken kendine tutunacak bir dal arar. İş, ekmek arar. Kentler, acımasızdır. Yoksul insan Kent yaşamında bir Futbol topu gibidir; önüne gelenden tekme yer.

Cennet, Kent toplumunun bir yerlerinde tutunmaya çalışırken sokakların sesine kulak verir; onun gibi yoksul ve ezilen yığınların çığlığını, köşe başlarında haykırışlarını duyar. Sesler, ilerilerden sel gibi akarak gelen kalabalıklara sesine karışır. Haykırışlar arttıkça kentlerin ve fabrika kapıları önünde devleşen işçi sınıfının, ezilen halkların, öğrenci gençliğin kitlelerin sesi haline gelir. Bu ses onun en içten duymak istediği sestir. O, İş, Ekmek, Hak ve Adalet kavgasına girmişti. Bu şiarla bağırırken, kendisini Devrim ve Sosyalizm mücadelesinin saflarında bulacaktı. 68 kuşağının sesi Anadolu’ya yayılırken, onlar doğudan yükselen güneşin çocuklarının sesi olarak 12 Mart faşizmine karşı direnişe geçenlerin safında, ölümün bedel olarak ödendiği, kurbanların çığlıklarının sesi oldular…

İlkokul diploması bil olmayan Cennet iyi bir dinleyici, okumayı geç öğrenmiş olsa bile, okuma aşkı ile yanıp tutuşan, sevecen, pratik zekası ile, ülkenin sosyal ve ekonomik yapısını kısa zamanda kavramış, işçi sınıfının gücüne inanmış, Devrim ve Sosyalizm bilinci ile donanarak sosyal ve kültürel birikimi ile bir kaç yılda -Devrimci Halkın Birliği- saflarında epey bir yol almıştı.
…
İnsan hayatının doğada birbiriyle temelden çelişen ve kendisini seçenekisiz bırakan iki gerçeği vardır ki; bunlardan biri yaşam, biri ölümdür. Her ne kadar, doğum ve ölüm doğal bir gerçeklik olmasına karşın. Asıl gerçeklik, doğanın diyalektiğine aykırı olarak gelişen ve insan aklı ve emeği üzerinde baskı oluşturan egemenlik anlayışıdır.

Gelişen ve genişleyen Kapitalist modern toplumlar; sosyalleşme üzerinden kendi anlayış kurallarını başkaları üzerinde dikte ettirebilmek için önce devleti, sonra da Sosyal sınıfların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Kurumsal devletler öncesi ilkel toplumlar, modern bir toplum olduktan sonra korkuları üzerinde oluşturdukları inançlarını devletin insiyatifine bırakınca; yaşatmanın ve öldürmenin insiyatifini Devlet’e teslim etmiş oldular.

Bundan sonrası, insanın kaderi hakim sınıf temsilcisi olan Devlet otoritesinin elinde -alınıp satılan- eşyanın ömrüne dönüşmüş oldu. Her ne kadar, dinsel anlayış İnsan ömrünü kadere bağlasa da, onun üzerinde hakimiyet kuran Devlet, tanrının yerini alarak, yaşatmanın ve ölümün ömrünü devletin bekasına bağlayacaktır..

Bundan sonra, Tüzel Kişilik olarak gücü elinde bulunduran sınıf Devlet’i, insanlara eşit şartlar sunmak yerine, otoritesi altına alamadığı kesimleri, birilerinin elinde bir piyon olarak görecek; anarşizmle ve terörizmle suçlayacaktır. Devlet adına örgütlenen, Ordu ve Polis gücü, bütün gücünü devletin kurumlarından alarak rahatça Terör estirecektir. Estirdiği terörü; dokunulmazlık zırhına bürünerek, yasalarla ve kanunlarla destekleyerek, hakim sermaye sınıfı adına kendisini garantiye alacaktır…

Yaşamın bir Satranç tahtasından ibaret olduğunu düşünecek olduğunuzda; oyunun hala devam ettiğinden kimsenin süphesi olmasın… Devranın ne zaman döneceği bilinmez ama, insan yüzünü gerçeğe döndüğünde bambaşka bir gerçekle yüzyüze kalacaktır. İşte Cennetin ömrü ve yaşam çizelgesi böyle bir oyunun gerçekliğinde, devletin bekası üzerinde şekillendi. Cennet’in katledilmesinin üzerinden 38 yıl geçti.

Cennet’in katledilişi, Emperyalizmin işbirlikçisi Faşist düzen için aydınlanması düşünülmeyen kara bir leke olarak kalırken, aynı zamanda da işlenilen ve aydınlanması bile düşünülmeyen cinayetler zincirinde, bir ülkenin bekasının çirkin yüzünden baş bir şey görülmeyecek.

Aşağıda okuyacağınız acı gerçeklikte yaşananlar, öylesine açık ve net ki; insan, böyle bir devletin vatandaşı olmanın utancını taşıyor.
…
Yıl 1982, 21 Mayıs’ı 22 Mayıs’a bağlayan gecedir. Bir ihbar üzerine, Gaziantep, Düzyapı Mahallesinde, Cennet Değirmenci ile Köse Güler’in birlikte kaldığı evin kapısı sivil polisler tarafından zorlanarak kırılır. Köse Güler o sırada evde yoktur. Cennet ise, o akşam hiçbir şeyden habersiz; komşuları ile birlikte sohbet etmektedir. Polislerin duyumu; bir İhbar üzerine kurulu; aranmakta olan Perihan Dişkaya’nın bu adreste gizlendiği üzerinedir.

Polisler, evin altını üstüne getirirler fakat, aranan kişiyi burada bulamazlar. Cennet’i bir odaya alırlar ve ilk işkenceye burada başlarlar. Cennet’i, arkadaşlarının kaldığı yerleri ihbar etmesi için zorlarlar, o direnir. Komşuları, Cennet’in ağlayışını ve bağırışını duymaktadırlar ama, onlar da diğer odada mahsurdurlar. İstedikleri bilgileri burada alamayan polisler, daha ileri, sorgulama için, beraberlerinde Cennet’i alır götürürler.

Cennet, polisler tarafından gecenin karanlığında zorla alınıp götürülürken, çocukluğundan bu geceye, geçen yaşamı bir filim şeridi gibi gözlerinin içinden akar. Artık onun yaşamı iki uzlaşmaz çelişki arasındaki son 10 saatidir.

Cennet o zaman, 27 yaşında, tertemiz duygularla dolu, bakımlı, olgun, yetişkin ve güzel bir kadındır. Devlet, ilk defa onun elinden tutacaktı; o da canını yaka yaka, ona ölümün soğuk yüzünü göstererek tutacaktı.
…
Telefonun öbür ucunda bir ses; oldukca kararlı bir ses tonu ile:

“Ben işkencelerde bulunmuş bir polis memuruyum. İtirafta bulunacağım!.” diyecekti.

Telefonun bu ucundaki gazeteciye,
oldukca hayret uyandıracak bu ses ilk etapta bu insana pek inanılır gibi gelmez. Şimdiye kadar çok sayıda kişi, kendisine yapılan işkenceyi anlatmış, işkence iddiaları birçok davanın konusu olmuş, fakat, bu davalarda emniyet görevlileri, yasaların kendilerine tanıdığı “kendilerini savunma hakkı “çerçevesinde konuşmuşlardı. Ama bu kez, bir emniyet görevlisi çıkıyor ve yaptığı işkenceleri itiraf etmek istiyordu. Bu durum çok nadir görülebilecek oldukca enteresan bir olaydır.

Telefon görüşmesinin hemen ardından verilen saat ve yerde buluşma sağlanır, kısa bir süre sonra telefondaki “soyut” işkenceci, (JS2J sicil numaralı 1. Şube Polisi Sedat Caner kimliğiyle somut bir işkenceci olarak ortaya çıkacaktı.

Olayı anlatan muhabir ondan söz ederken;
“30 yaşında, lacivert hafif yıpranmış takım elbisesi, yumurta topuklu iskarpinleri, düzgün kesilmiş saçları, atletik yapısı ve düzgün fiziğiyle, içimizden biriydi! Ne sadistçe bakışları, ne saldırgan bir tavrı, ne de ruh hastası bir hali vardı.

Şimdiye kadar karısına ya da çocuklarına bir fiske bile vurmamış bu adam, 200 kişiden fazla insana işkence yapmıştı. Ve 1 yıl boyunca, kadın-erkek, sağcı- solcu ayırmamış, hepsini aynı tezgaha yatırmıştı. Ama, kurbanlarının sayısı 200 ‘ü bulurken, onun da şansı bir anda dönmüştü.”

Ah o Cennet, “Filistin askısına” dayanamayıp ellerinde kalınca, işkenceciler içlerinden birini sözcü seçip, Buz dağının Su altında kalan yüzünü gizlemek için feda etmişlerdi.
Sedat Caner, ne hikmetse işkence suçundan mahkum olduğu halde, o dönemin Adalet Bakanı Necat Eldem’in şörörü ve yakın korumasıdır. Devlet, halka kendini baba olarak sunarken, kendi otoritesi için emek veren işkenceci timini elbette sokağa atacak değildir.

Bu demek oluyor ki; o hala Devlet tarafından korunuyordu.

Buluşma sırasında gazeteci izlenimlerine şöyle devam eder;
“Ve gözlerini yerden kaldırmadan, olay yaratacak olan açıklamalarına başladı.”

“Mahkemede, söylediğim ‘üçümüz de suçsuzuz’ şeklindeki ifadem doğru değildir” demişti.

Konu işkenceden söz açılınca, İtirafçı Polis Sedat’ın itiraf etmek istemediği tek bir olay vardı. O da Cennet Değirmenci’nin öldürülmesi ile ilgili olaydı. Asıl mesele ise işte burada yatıyordu.

Ona göre, asıl suçlu Cennet’in işkence sırasında ölümüne yol açan Hüseyin Gülersönmez’di.

Ama mahkeme kayıtlarında Sedat Caner, Hüseyin Gülersönmez’i suçlamamıştı. “Cennet düştü de öldü ” deyip geçiştirmişti..

Şimdi ne oldu da en ince detayına kadar;
“İşkence yaptım. Bundan dolayı pişmanım, vicdan azabı çekiyorum. En azından halkın bilmesini istiyorum. Sonra ben bu mesleğe ilk girdiğim zaman bilmiyordum ki… Adam nasıl dövülür, işkence nasıl yapılır..!”

Peki, Polis Sedat Caner’i itiraf etmeye iten sebep neydi?.

Evli ve bir çocuk babası olan Sedat Caner, İskenderun’da tutuklanan kendi kayınbiraderi Ali Alparslan’a işkence yapmış, Ali Alparslan gözleri bağlı olduğu halde, sesinden işkenceci eniştesini tanımıştı. Ali Alparslan çok direnir. Direnir direnmesine fakat, ağır fossetlik çukuru işkencesine dayanamayınca kayınbirader Ali Alparslan çözülerek itirafcı olunca, polisler tarafından serbest bırakılır.

Serbest bırakıldıktan sonra, Ablasına giden Ali Alparslan, tutukluluğunda kendisine işkence yapan polislerin içinde eniştesininde olduğunu söyleyince, ablası çılgına döner…Kardeşinin insanlık dışı işkencelere maruz kalmasına sessiz kalmaz Hemen boşanma işlemleri için mahkemeye başvurur. Boşanma celbi, güya “firari” olduğu halde Adalet Bakanının yakın korumalığını yapan Sedat Caner’e ulaşır. Celbi elinde bulan Caner şaşkına döner, çünkü o karısını ve çocuğunu çok sevmektedir. Kısa sürede açmaza girer ve bunalım geçirir…

Fazla gecikmeden itiraf etmeyi düşünür. Çünkü o, mesleği yüzünden yakınlarını ve hatta en çok sevdiği eşini bile kaybetmiştir.

Gecikmeden rendevu yapılır ve buluşma yeri sağlanır. Kasetin artık Rec ışığı Kırmızı yanıp sönerken, Sedat Caner, itirafında Cennet Değirmencinin işkence sonucu öldürüldüğünü itiraf edecektir.
…
Gaziantep sorgulama merkezine alınan Cennet çırılçıplak soyulmuştu. Elleri arkasından bağlanıp ‘Filistin askısına’ asılmıştı. Filistin askısı, şimdiye kadar uygulanan işkencelerde en etkili yöntemdi. Filistin askısında gencecik bedeni şişinceye, kararıncaya kadar tekmelenerek dövülmüştü. Cennet Değirmenci 27 yaşındaydı. 1982 Mayısında sorgulama merkezinden çıkarılırken artık onun 28’inci yaş günü yoktu. Cennet, o ağır işkence sonucunda ölmüştü.

Cennet Değirmenci 22 Mayıs günü evinden Kahramanmaraş Emniyet Müdürlüğü’nde görevli polis memurları Hüseyin Gülersönmez, Mustafa Yazıcı ve Sedat Caner tarafından alınmıştı. Bu üç kişilik Tim, gezici sorgulama timiydi.

İşkence timinde olan Sedat Caner muhabire durumu şöyle ifade ediyor;
“Cennet Değirmencinin adı, Devrimci Örgüt kuryesi olaraktan geçiyordu. Gaziantep Düzyapı Mahallesindeki örgüt evine gittiğimizde Cennet Değirmenci’yi evde yakaladık. Örgüt evinde yapmış olduğumuz aramadan sonra aldık. Antep sorgulama binasına getirdik.

Biz orada sorgulamanın istihbarat ekibi olaraktan bulunuyorduk. Çeşitli vilayetlerden bize bildirilir, biz de gidip araştırma yapardık. Yakaladıktan sonra onu yakaladığımız yerden alıp sorgulama yapıyorduk. Sorgulama yerini gösterin diyorduk, onlar da gösteriyorlardı. Ve gereken muameleye başlıyorduk. Bizim için gerekli araç ve gereçler orada mevcuttu.”
…
Her işkence timinde olduğu gibi, gereken her türlü muamele; falakadan elektrik vermeye, cop sokmaktan asmaya kadar uzanan işkencelerdi. Gerekli olan araç ve gereçler ise Filistin askısı, kasap askısı, falaka, ameliyat masası gibi işkence aletleriydi.

Sedat Caner, Hüseyin Gülersönmez ve Mustafa Yazıcı’dan oluşan Tim, Cennet Değirmenciyi işkence yaparak sorgulayacak ve edindiği bilgilerle başka insanları işkenceye alacaklardı. Fakat umduklarını bulamayacaklar, Cennet Değirmenci canını verecek ama sırrını asla vermeyecekti. Çünkü o Ibrahim Kaypakkaya geleneğinden, “Ser Veripte Sır Vermeme geleneğinden geliyordu. Bu nedenle işkenceli sorgulama ölümle sonuçlanmıştı.

Sedat Caner, olayın ayrıntılarını Nokta dergisine şöyle anlatıyor;

“Emniyet Amiri Hüseyin Gülersönmez, kendisinin orada kalıp Cennet Değirmenci’yi sorgulayacağını, bizim de örgüt evine tekrar gidip orada pusu kurmamızı söyledi. Ve biz Mustafa Yazıcı ile geri döndük. Hüseyin Gülersönmez’i orada bıraktık.

Biz oradan çıkarken Cennet Değirmenci’yi soymuş, Filistin askısına alıyordu… Sabaha karşı üç buçukta tekrar sorgulama yerine geldik. Sorgulama grubunda aşağıda görevli arkadaş, ‘Yukarıya çıkıp bir bakın, siz gittiğinizden beri bu adam kızı vıyaklattırıp duruyor, gebertecek onu’ dedi.

Yukarıya çıktığımızda odayı içerden kilitlemişti. Açtı, girdik. Bir de baktık içerde Cennet Değirmenci’ye suni teneffüs yaptırıyor. ‘Ne oldu buna’ diye sorduğumuzda Mustafa Yazıcı ile ikisi kollarına girdiler. Ben de arabanın yanına indim. Getirdiler kızı arka koltuğa oturttular. Ben hastaneye doğru yöneldim.

Hüseyin Gülersönmez, hastaneye gitmeyeceğimizi, hemen Maraş’a döneceğimizi söyledi. Bunun üzerine Maraş’a dönmek için yola koyulduk… Narlı’ya geldiğimiz sırada kızın arka koltukta hiç kımıldamaması dikkatimi çekmişti. O sırada şahsı inceledik. Cennet Değirmenci ölmüştü.”
…
Artık olan olmuştu. Şimdi işkence timinin asıl sorunu, ya cesedi ortadan kaldırmak ya da uyduruk bir Otopsi raporu hazırlayıp bu işten sıyrılmanın yollarını bulmaktı.

Sedat Caner, üst düzey yöneticileri de olayın içine katarak şu iddialarda bulunacaktı:

“Üst düzey yetkililerine haber verdik… Ve işte olayı anlattık. ‘Hastaneye götürün yolda ölmüş gibi yapın’ denildi. Ama Maraş Devlet Hastanesi’ne gittiğimizde nöbetçi doktor, kadının ölmüş olduğunu ve kabul edemeyeceğini söyledi. Bizde aldık, doğumevinin altındaki morga götürdük.

Ertesi gün, saat 10 sıralarında otopsiye savcı girdi. Fakat savcıyı kimse tanımıyordu. Yeni göreve başlamıştı. Ve ilk nöbetiydi. Doktor ise eskiydi… Savcıdan korkusuna ilk tutulan otopsi raporu, ‘cebir, şiddet nedeniyle ölüm’ olarak yazıldı. Çünkü savcı doktordan çekiniyordu.
Doktor da savcıdan çekiniyordu” derken,

Şimdiye kadar yaptıkları işkencelerde böyle bir durumla ilk kez karşılaşıyorlardı. Bu durum karşısında bocalayan İşkence Timi çıkmanızın içine girdiklerini Nokta Dergisi muhabirine şöyle anlatıyordu;

“İkisi de birbirini tanımıyordu. Diğer karşılaştığımız olayların tam tersine bir olaydı. Kapatılabilecek bir durumu yoktu.”

“Kim yaptıysa cezasını çeksin. Hüseyin Gülersönmez yaptı, cezasını çeksin dedim” diyordu
…
Sedat Caner’e göre Hüseyin Gülersönmez, böyle bir olayda tek başına kalmaktan korktuğu için; tek sorumlu sayılamayacağını ifade etmek istiyordu. Bunu da muhabire şöyle ifade ediyordu.

“Bir gün önce aldığımız İmam Pehlivan vardı. Pehlivan’ı sorgu filan yapmadan getirmiştik. Fakat bizim ekibin ikiye ayrılan diğer görevlileri bir örgüt mensubunu almaya Kayseri’ye gitmişler. Kayseri gittiklerinde onu yakalıyorlar ve hemen sorgulayıp diğer sorguya alınacakta da hemen Kayseri’de toparlıyorlar, Biz gittiğimizde Antep’ten İmam Pehlivan’ı aldık, getirip bıraktık.Ertesi gün bu yüzden dünyanın lafını işitmişti”

Hüseyin Gülersönmez. “Bak bu dedektif her şeyi başardı. Sen bir halt edemedin. Bulunduğun yerde niye sorgulamıyorsun, hemen anında yerinde niye infaz etmiyorsun… Şudur budur…’ diyerekten… Bunun üzerine Değirmenci’yi aldıktan sonra hemen sorgulayayım diyerek çok aşırı bir şekilde davranmış olacak ki; ne yaptığını bilmeden işler buraya geldi.”

Bana, “seni kurtaracağız” dediler, diyordu.

Ne varki, daha önce Mahkeme ifadelerinde Sedat Caner, -Cennet Değirmen’in ölümüyle sonuçlanan işkencede, diğer işkenceciler; Hüseyin Gülersönmez ve Yazıcı ile birlikte sözleşip söz birliği ile aynı ifadeyi vermişlerdi.
Bunun nedenini bu kez Nokta dergisine anlatırken, şöyle diyordu;

“Bize söz verdiler. ‘Sizi bu işten kurtaracağız’ dediler. Ama hiçbirimiz değişik ifade vermeyecektik. Hepimizin aynı ifadeyi verebilmesi için otopsi raporunun değişmesi gerektiğini, bu otopsi raporuyla birim olarak mahkum olacağımızı belirttik. Sonra da raporun değişmesi kaydıyla aynı ifadeyi verdik. Hüseyin Gülersönmez grup amiriydi. Onu kurtarmak amacıyla hepimiz aynı ifadeyi verdik.”diyordu.
…
Yine Sedat Caner’in anlatımına göre, 2. Otopsi raporun hazırlanıyor;

“Sümerbank misafirhanesinde bir toplantı düzenlendi. Toplantı gece 11’e tadar sürdü. Ve bir rapor düzenlendi. Biz de bu sırada Sümerbank fabrikasının girişinde arabanın içeninde bekledik. Daha sonra bizi telsizle içeri çağırdılar. Orada yeni otopsi raporunu gösterdiler ve diğer raporu yırttılar.” ikinci otopsi raporunu gördükten sonra sıra ifadelerin verilmesine geliyordu: “Bir komisyon kuruldu ve bizim ifadelerimiz alındı. İfadelerimizde mağdureye bir şey yapmadığımızı, örgüt evinde yakalandığı sıra, dışarı çıkartırken direnme sırasında düştüğünü, düşmeden mütevellit herhangi bir şey olabileceğini, olayla ilgili bir zaptımızın olduğunu ve yolda giderken iştle, midem ağrıyor, midem bulanıyor demesi üzerine, ağzından köpükler geldiğini ve acilen hastaneye götürdüğümüzü söyledim.”dediğini,

bu kez kendi yalanlayarak, ailesi ile yaşadığı sorunlar neticesinde bunalım geçirince doğruyu söylemek için olağanüstü çaba harcadığı görülüyordu;

“Cesedin üstünde tahribatlar yapılmıştı. Cesedin çabuk çürümesi amacıyla neşterle bazı yaralar açılmıştı. Ceset öyle bir durumdaydı ki, olduğu gibi mosmordu. Dayaktan bütün vücudu mosmor kesilmişti.

Bu mosmor, kesikler içindeki ceset, çok değil 24 saat önce, orta boylu, kumral, güzel bir kadındı. Okumuş bir kadın değildi ama, bayağı kültürlüydü.” diyecekti.

27 yaşındaki kumral, güzel ve kültürlü Cennet Değirmenci, ikinci otopsi raporuna göre “düşmeden mütevellit” ölmüştü.

Böylece iş sivil mahkemeye varmadan; olay, sivil ve askeri savcılıklar arasında kapatılacaktı. Ve bu raporla olay, sivil savcılığa intikal ediyordu. Sivil savcılık görevsizlik kararı vererek askeri mahkemeye havale etmiş, askeri savcılık da takipsizlik kararı vermişti.

Cennet’in ölümü olayı gerçekten kapatılmış gibiydi. Değirmenci ailesi olayın peşini bırakmamıştı. Baba elindeki varını yoğunu ne varsa satmış, olayı devletin yüksek makamlarına yansımasını sağlamıştı. Askeri Faşist Diktatörlük görevini tamamlamış, yerini göstermelik de olsa kontrollü bir sivil yönetime bırakmıştı.

Bazı zorlamalarla, 1983 Mayısında Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman, Hatay, İçel illeri Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Numaralı Askeri Mahkemesi’nde usulsüzlükler görüldüğü gerekçesi ile “Kamu Davası” açılıyordu.

Mahkeme heyeti, Cennet Değirmenci’ nin “kollarından tutup evden çıkardıkları sırada direndiği ve arka üstü düştüğü, beyin kanamasının bu esnada meydana geldiği” iddiasını ikna edici bulmamıştı.

Sanıklar Hüseyin Gülersönmez, Mustafa Yazıcı ve Sedat Caner için yeni bir soruşturma açılıyor…

Nitekim mahkeme, kararında “Adli Tıp Meclisi’nin iki mütalaasında ölümü tevlit eden kanamanın izah olunan düşme ile meydana gelmesinin mümkün olamayacağının açıklanması, ayrıca Cennet’in evden tek başına ve normal olarak çıktığı, kollarından tutan yoktu şeklindeki Mustafa Karakaya’nın yeminli beyanı karşısında (başındaki) yaranın bu şekilde meydana gelmesi kabul edilmemiştir” deniyordu.

Ve mahkeme, “Cennet’in sanıklar tarafından görevleri sırasında darp edildiği” kanısına vardıklarını açıklıyordu. Ancak, ölüme neden olan darbenin sanıklardan hangisinin sorumlu olduğu mahkemede de açığa çıkmıyordu.

Bu yüzden mahkeme, üç sanığın “görevleri esnasında asli faili belli olmayacak surette ölüme sebep olmaktan” onar yıl hapsine karar veriyordu. Ancak bu ceza, “geçmişteki sabıkasız halleri, varit olan ahlaki temayülleri ve savunma tarzları” gibi hafifletici nedenlerle indiriliyordu.

1984 Şubatında, dörder yıl beşer ay onar gün hapis cezasına çarptırıldıkları açıklanan son duruşmada, Hüseyin Gülersönmez, Mustafa Yazıcı ve Sedat Caner yoktu. Gıyaplarında okunan bu kararın Yargıtay tarafından da onaylanması üzerine kayıplara karışıyorlardı.
…
Hala suçluların bulunup cezalandırılmadığı bir hukuk anlayışının hakim olduğu bir yönetime demokrasi demenin ayıbını taşıyorken, devletli abileri çoktan yeni bir çözüm bulmuştu. Sedat Caner’i gizli örgütlerle ilişkilendirip sulandırarak, onu görevden uzaklaştırmanın yolunu bulup, kendi işlerine kaldıkları yerden devam edeceklerdi; çünkü onlar için devletin bekası herzaman insanın üstünde, insanlığı diskalifiye eden kutsal bir görevdi.

Cennet Değirmenci’nin trajik hikayesi, 12 Eylül Askeri darbesinden sonra, işkence ile ölümü mahkemelerce sabitleşen tek kadın olarak tarihe geçti.